Wat is palliatieve sedatie?

Palliatieve sedatie

Het kan zijn dat iemand in de stervensfase erg veel lijdt. Als behandeling van het lijden niet mogelijk is, kan de behandelaar in overleg overgaan tot palliatieve sedatie. Dat betekent het verlagen van het bewustzijn met behulp van medicijnen.

Wat gebeurt er bij palliatieve sedatie?

De medicatie zorgt ervoor dat de persoon slaperig wordt. Hij of zij voelt daardoor niet langer pijn, onrust, angst en/of benauwdheid. Palliatieve sedatie zorgt dus voor rust. Dat betekent niet dat de persoon niet meer wakker wordt. Er zijn namelijk verschillende vormen van palliatieve sedatie.

Verschillende vormen

  • Intermitterende sedatie
    Bij intermitterende sedatie is de slaperigheid tijdelijk, en wordt iemand ook nog weer wakker.
  • Continue sedatie
    Bij continue sedatie slaapt de de persoon tot aan het overlijden. Hij of zij lijdt dan niet meer aan pijn, benauwdheid of angst. De behandelaar bepaalt in overleg met u wanneer en met welke vorm van sedatie wordt gestart. Continue sedatie zorgt er niet voor dat uw naaste overlijdt. Het sterven blijft een gevolg van de onderliggende ziekte en de lichamelijke conditie.

Zorgt palliatieve sedatie voor het overlijden?

Nee. Palliatieve sedatie zorgt er niet voor dat iemand komt te overlijden. Het sterven blijft een gevolg van de onderliggende ziekte en de lichamelijke conditie.

Wanneer starten met palliatieve sedatie?

De behandelend arts bepaalt in overleg wanneer en met welke vorm van sedatie wordt gestart. Als dat nog kan, overlegt de arts dit met de persoon zelf. Als dat niet meer kan, met zijn of haar verwanten.

Om te starten moet de situatie in ieder geval voldoen aan twee voorwaarden:

  • Ernstig lijden
    Er moet sprake zijn van een ernstig lijden, dat niet goed te behandelen is. Dit noemen we eenrefractair symptoom .
  • Overlijden wordt verwacht
    Met continue diepe sedatie kan de arts alleen starten als het overlijden binnen twee weken verwacht wordt. Is dit niet vast te stellen? Dan is continue sedatie geen optie, intermitterende sedatie kan dan wel.

Welk medicijn wordt gebruikt?

Midazolam, ook wel bekend als Dormicum, is een vaak gebruikt slaapmiddel bij palliatieve sedatie.

Afscheid nemen

Het is een moeilijk moment, als gestart wordt met continue palliatieve sedatie. Het betekent voor familieleden en andere naasten, dat het tijd is om afscheid te nemen. Het is belangrijk dat de persoon zelf goed zijn of haar wensen, behoeften en gebruiken voor tijdens het stervensproces en daarna heeft besproken. Zo kan de omgeving het definitieve afscheid volledig naar wens invullen.

Wat kunt u verwachten tijdens palliatieve sedatie?

  • Transpireren
    Dit kan komen door de medicijnen, en/of door biologische processen in het stervende lichaam.
  • Slapen met open mond
    Door uitdroging en een verminderde slikfrequentie ontstaat ophoping van taai speeksel in de mond.
  • Andere ademhaling
    Vaak gaat iemand door sedatie dieper ademhalen. De ademhaling kan ook onregelmatig worden. Daarnaast kunnen lange pauzes tussen inademingen optreden. De oorzaak hiervan zijn de toegediende medicijnen en de rust die daardoor is ontstaan. Ook maakt de verandering in ademhalen deel uit van het stervensproces. Tijdens dit proces kan de ademhaling naast onregelmatig ook reutelend worden. Doordat de slikfrequente achteruitgaat blijft speeksel in de keel en op de stembanden zitten. Dat veroorzaakt het reutelende geluid.
  • Onrust
    Onrust kan ontstaan als uw naaste onvoldoende in slaap is, vergeetachtig wordt of went aan de dosering. Tekenen hiervan kunnen zijn; wakker worden, onrust in het gezicht en onrust in ledematen. Zo kan iemand ineens ongecontroleerd armen en/of benen bewegen.

Lees verder

Wilt u meer weten over palliatieve sedatie? Op de website Over Palliatieve Zorg vindt u meer informatie. Klik hier om de website te bezoeken.