Wat is Sensorische Informatieverwerking?

De hersenen zijn de hele dag druk met het verwerken van prikkels en andere stukjes informatie die binnenkomen via onze zintuigen. Dat heet Sensorische Informatieverwerking (SI).

Iedereen kent de bekende zintuigen wel, waarmee we ruiken, proeven, zien, horen en voelen. Maar onze hersenen krijgen nog veel meer signalen en prikkels binnen van andere zintuigen. Zo vertelt ons evenwichtsorgaan ons of we goed staan en zitten. Onze spieren en gewrichten geven seintjes over de stand van ons lichaam. Organen zoals onze maag, darmen en blaas geven door dat we vol zitten, moeten drinken, pijn hebben of dat het tijd is om naar het toilet te gaan.

Zintuigen en dementie

Al onze zintuigen werken de hele dag samen om ervoor te zorgen dat we goed reageren op onze omgeving. Ze informeren ons over de wereld om ons heen. Ze laten ons weten dat we bij een rood stoplicht moeten stoppen en dat we bij een volle blaas naar het toilet moeten. De prikkels van onze zintuigen zorgen er ook voor dat wij niet vallen als we bewegen, of direct schrikken als iemand ons aanraakt. Ze bestaan afzonderlijk van elkaar, maar moeten als een geheel functioneren.

Door dementie kunnen er problemen ontstaan in de Sensorische Informatieverwerking. Dat komt doordat mensen met dementie de prikkels die bij hen binnenkomen niet altijd begrijpen, en niet weten hoe zij daarmee om moeten gaan. Deze verstoorde prikkelverwerking kan voor veel spanning, boosheid en ongemak zorgen. Of ertoe leiden dat iemand zich terugtrekt. Door de inzet van SI leren wij, als omgeving, hoe mensen met dementie reageren op wat zij horen, voelen, ruiken en proeven.

Sensorische Informatieverwerking: analyse en behandeling

Een SI-behandelaar brengt heel gericht in kaart waarom de Sensorische Informatieverwerking verstoord is. Gaat er iets mis in de prikkelverwerking zelf? Of is het de manier waarop de omgeving prikkels aanbiedt?

De behandelaar kijkt hiervoor naar de alertheid van de bewoner, de prikkelverwerkingstijd en welke zintuigen wel of juist niet worden ingezet. Daarvoor kan de behandelaar hulpmiddelen inschakelen, zoals hetClose tooltipZie de afbeelding hieronder.omgekeerde u-model om te bepalen hoe alert de bewoner is: hoeveel aandacht heeft de bewoner voor wat hij of zij aan het doen is?

Optimale alertheid

Bij optimale alertheid voel je je als mensClose tooltipHet kunnen regelen van je eigen functioneren.gereguleerd en veilig. Dat komt doordat je de prikkels die binnenkomen goed kan verwerken en goed op deze prikkels kan reageren. 

Is dit níet het geval? Reageert iemand bijvoorbeeld nauwelijks op zijn of haar omgeving en zit hij of zij vooral te dutten in een stoel? Of is iemand juist heel gespannen of geagiteerd? Dan kan het zijn dat er iets misgaat in de sensorische informatieverwerking. 

Zien

• Overgevoelig voor licht
• Niet aankijken
• Snel afgeleid door beweging in de buurt

Organen

• Lijkt geen pijn te voelen
• Reageert juist heel fel op pijn
• Voelt geen aandrang tot toiletgang
• Ongeremd in eten, of juist steeds slechter eten

Horen

• Zelf veel geluid maken
• Paniek bij harde geluiden
• Boos door omgevingsgeluid

SI-behandeling bij dementie

De SI-behandelaar adviseert vervolgens over mogelijke aanpassing in de omgeving en de benaderingswijze van de persoon. Zijn er signalen waar betrokkenen op moeten letten? Hoe moeten zij met deze signalen omgaan? Wat is de beste benadering?  De behandeling kan zich ook richten op het heel gericht aanbieden van prikkels. Eventueel met ondersteuning vanClose tooltipDenk bijvoorbeeld aan robotdieren of een verzwaarde deken.SI-materialen .