“En daar stond ik dan, met een soepkop aan mijn oor”

Wat hou ik toch van mijn werk! Maar ik kan je wel vertellen dat als GVP werken met mensen met dementie zo nu en dan om een aardig staaltje improvisatievermogen vraagt. Zoals laatst, in de keuken.

Een poosje geleden stond ik de vaatwasser in te ruimen toen mevrouw Jansen (fictief) de keuken in kwam. Ze maakte zich zorgen omdat ze nog steeds niet opgehaald was door haar zoon. Laat ik jullie trouwens meteen een tip geven. Vertel niet te vroeg op de dag tegen iemand met dementie dat er in de middag een uitje gepland staat. De gedachte aan zo’n afspraak buiten de deur kan aardig wat onzekerheid en stress opleveren.  Zo ook bij mevrouw Jansen. Gelukkig kon ik haar geruststellen door haar te vertellen dat ze om twee uur zou worden opgehaald en ze dus nog een half uurtje had. Om haar af te leiden vroeg ik of ze mij in de tussentijd in de keuken wilde helpen. Dit wilde ze wel.

Slechte verbinding

Met zijn welbekende piep gaf de vaatwasser te kennen dat hij klaar was. Mevrouw Jansen herkende hier echter een heel ander geluid in. “Ah, de telefoon gaat, neem jij even op?” vroeg ze me. Ik besloot deze opmerking te negeren en opende de vaatwasser. Daarna plaatste ik het rek gevuld met soepkoppen op het keukenblad en vroeg haar of ze de bovenzijde van de koppen wilde afdrogen met een doek. In de tussentijd plaatste ik een nieuw rek in de vaatwasser. Toen deze opnieuw piepte nam ze een soepkop van het blad en hield hem aan haar oor. “Hallo? Hallooo? Kun je misschien wat harder spreken? Ik kan je niet verstaan.” Daarop reikte ze mij de soepkop aan met de vraag of ik hem wilde nemen omdat ze het niet goed kon horen door de slechte verbinding. Zonder enige aarzeling trad ik haar wereld binnen en nam de “telefoon” aan. En daar stond ik dan, met een soepkop aan mijn oor.

Empathisch vermogen

Ik moet eerlijk bekennen dat de gedachte dat iemand mij zo zou aantreffen hilarisch was. Maar gelukkig bleef ik in mijn rol en kon er zo voor zorgen dat mevrouw Jansen geen gezichtsverlies hoefde te ondergaan. Vliegensvlug improviseerde ik een gesprek waarna ik de soepkop weer terug op het blad plaatste. De goedkeurende blik van mevrouw Jansen gaf mij dat voldane gevoel waarvoor ik dit werk doe.

Meegaan in de beleving is niet altijd even makkelijk. Je moet je eigen normen en waarden soms even aan de kant zetten en je inleven in de gevoelens van de ander. Het kan tegen je gevoel ingaan. Met name voor familieleden is dit erg lastig. Maar wat win je er mee als je de ander met zijn tekortkomingen confronteert? Boosheid, angst, verdriet, een laag zelfbeeld. Nee, geef mij dan maar die goedkeurende blik van mevrouw Jansen.