‘We zijn geneigd warme zorg te bieden, maar zit de bewoner daar wel op te wachten?’

Altijd blijven leren, altijd onderzoeken. Zo is de loopbaan van Willy Erdhuizen aardig samen te vatten. Inmiddels is hij helemaal op zijn plek als verpleegkundig specialist bij Dagelijks Leven. “Dit is een organisatie die mij uit blijft dagen. Ik ben er de man niet naar om jarenlang hetzelfde te doen, moet er altijd blijven uithalen wat erin zit.”

“Het is niet alleen dat Dagelijks Leven mij de ruimte biedt om onderzoek te blijven doen in de aspecten van zorg waarin ik gespecialiseerd ben, zoals sensorische informatieverwerking en maaltijdbeleving. Het is ook de zorg zelf, die mij aanspreekt. Bij Dagelijks Leven kunnen mensen met dementie mooi en kleinschalig wonen, in een fijne omgeving, en toch zijn onze huizen niet alleen voor rijke mensen. Het is écht voor iedereen. Wij geven de zorg voor mensen met dementie op een nieuwe manier vorm. Het welzijn, het welbevinden van de bewoner staat voorop, de mens als individu staat centraal. Dat is het uitgangspunt van ons handelen nu.

Als vakgroep zijn we één

Met negen andere verpleegkundig specialisten en de specialisten ouderengeneeskunde, de physician assistent en (GGZ) psychologen van Dagelijks Leven vormen we de vakgroep Advies, Behandeling en Begeleiding van Dagelijks Leven, een zorgorganisatie met woonzorglocaties door heel Nederland. Als SO, VS of PA heb je jouw eigen locaties waarvoor je als regiebehandelaar optreedt. De huisarts is in de zorg voor onze bewoners hoofdbehandelaar, maar als het om complexe oudergeneeskundige problematiek gaat, komen wij als regiebehandelaar in medebehandeling.

Als verpleegkundig specialist bij Dagelijks Leven moet je een beetje solistisch zijn. Je moet niet altijd aan hetzelfde bureau willen zitten of bovenmatig geïnteresseerd zijn in somatiek. Maar als je geïnteresseerd bent in innovatie in de zorg en méér wil dan alleen bewonerszorg, dan zit je bij Dagelijks Leven helemaal goed. Zo hebben wij behandelaren die onderzoek doen of bijvoorbeeld onderwijs ontwikkelen. Voor mij is het heel fijn om te voelen dat we als vakgroep één zijn, de één is niet meer of minder dan de ander. Iedereen heeft z’n eigen expertise en we weten elkaar snel te vinden. We versterken elkaar.

Maaltijdbeleving op de kaart

Zelf ben ik als verpleegkundig specialist onder meer gespecialiseerd in maaltijdbeleving. Dat is zo belangrijk voor het welbevinden van onze bewoners. Maak er wat van, van die maaltijd. Zorg voor voldoende rust, aandacht. Ga er als medewerker rustig bij zitten.  Uit onderzoek blijkt dat maaltijden een hoogtepunt van de dag is en dat goede maaltijdbeleving bijdraagt aan de kwaliteit van leven. Ik heb dit onderwerp stevig op de kaart kunnen zetten bij Dagelijks Leven. Dat heeft ertoe geleid dat er nu een visie op maaltijden is, dat alle medewerkers de e-learning ‘Eten als thuis’ volgen en dat onze koks bijgeschoold worden. Het bestuur en management zorgt ervoor dat ik de visie ook landelijk kan uitdragen. Hoe mooi is dat?

Sensorische informatieverwerking bij onbegrepen gedrag

Sensorische informatieverwerking (SI) is tevens een expertise. Bij dementie kan er sprake zijn van verstoring van de zintuigen. Prikkels komen sterker binnen, of juist minder sterk. Dit zogenoemde sensorisch informatieverwerkingsprobleem kan leiden tot gedrag dat wij als zorgprofessionals niet begrijpen. Landelijk wordt dit vaak probleemgedrag genoemd, maar bij Dagelijks Leven spreken we over onbegrepen gedrag. Sensorische informatieverwerking zorgt ervoor dat we onze eigen interpretatie en ons eigen gevoel buiten beschouwing laten in de behandeling van dit gedrag. Vervolgens kunnen we, onderbouwd door feitelijke analyse, hulpmiddelen inzetten die inspelen op de prikkelverwerking van de bewoners en ervoor zorgen dat zij zich prettiger en veiliger voelen.

Ik was de eerste SI-behandelaar binnen de vakgroep, maar inmiddels zijn er vijf behandelaren die kunnen begeleiden bij sensorische informatieverwerking en is SI opgenomen in het stappenplan onbegrepen gedrag. Het wordt regelmatig als alternatieve behandeling ingezet, in het kader van de Wet zorg en dwang.

Verder ben ik veel bezig met presentie in de zorg. Dat betekent jezelf aanpassen aan wie de bewoner is: wat is zijn of haar levensverhaal? Welke gewoontes, verlangens en manieren van doen heeft deze persoon? Daar moet de zorg op afgestemd worden. Zet de bewoner in de regie. Blijf de mens zien als mens.

Denk vanuit de bewoner

De visie van Dagelijks Leven, Ken mij, Zie mij, Hoor mij, Laat mij, past mij dan ook als een handschoen. Wat ik zelf ook heb moeten leren, is dat je niet vanuit je eigen normen en waarden zorg moet bieden, maar vanuit die van de bewoner. Als zorgverleners zijn wij heel erg geneigd warme zorg te bieden. Een arm om iemand heen, helpen bij het opscheppen van eten. Maar zit deze persoon daar wel op te wachten? Wie is deze bewoner als mens en welke behoeften heeft hij of zij zelf? We moeten écht aansluiten bij de bewoner. Denk vanuit de bewoner: laat mij míj zijn. Ga mij niet vertellen dat ik niet in de koelkast mag zitten. Dat deed ik thuis toch ook gewoon? En als ik drie Magnums wil, dan ga jij niet voor mij bepalen dat dat niet mag. Als ik dan de ziekte dementie moet hebben, zie me dan tenminste wel als mens.

Pipo de Clown in het verzorgingshuis

In mijn persoonlijke leven heb ik ook ervaring met dementie. En als familie-van vind ik het traumatisch, hoe mensonterend de ziekte kan zijn. Als verpleegkundig specialist kan ik daar gelukkig goed doorheen kijken en echt de mens blijven zien. Naast iemand blijven staan. Wat daarbij erg belangrijk is, is dat je ook goed blijft reflecteren op wie jij zelf bent. Zo was ik als afdelingsmanager bij een eerdere werkgever altijd een Pipo de Clown. Het was feest als ik binnenkwam, ik maakte de bewoners aan het lachen. Maar als ik de huiskamer verliet, zaten mijn collega’s met onrustige bewoners. Onrust waar ik voor gezorgd had. Ik heb geleerd mijn humor veel meer gedoseerd in te zetten.

Een diepe buiging

Hoewel het natuurlijk nog altijd regelmatig vreselijk lachen is met de bewoners. Zo vroeg een bewoonster laatst toen ik binnenkwam of ik wel wist dat ik een woest aantrekkelijke man was. Dat is toch geweldig? Ook door de teams op de locaties waarvoor ik verantwoordelijk ben, ervaar ik veel werkplezier. Ik zie heel veel moois in onze zorg. Echt, een diepe buiging voor mensen die werken in onze huizen. Ik kan wel zeggen dat ik gelukkig wordt van werken bij Dagelijks Leven, ik vind het echt, oprecht leuk. Ik ga nog lang niet met pensioen.”