Quiz Fases van dementie, herken jij ze?

Er zijn verschillende manieren om de ontwikkeling van de ziekte dementie te omschrijven. Eén manier is de verdeling in vier fasen van ‘ik-beleving’. Wat zijn deze vier fasen?*

De bedreigde ik, de verdwaalde ik, de verborgen ik, de verzonken ik

De bedreigde ik, de gezonken ik, de verstopte ik, de verdwenen ik

De verdwaalde ik, de gezonken ik, de gevonden ik, de vergeten ik

Antwoord A is juist.

Je komt mevrouw Jansen tegen op straat. Jullie kennen elkaar van vroeger. Toch lijkt het alsof ze jou niet herkent. Ze gedraagt zich achterdochtig als je haar groet. In welke fase van dementie zou ze kunnen zitten?*

De bedreigde ik

De verzonken ik

De verborgen ik

Antwoord A is juist. Iemand die zich in de ‘bedreigde ik’-fase bevindt, is vaak oplettend en achterdochtig.

De derde fase van ik-beleving (de verborgen ik) heeft ook nog een andere naam. Weet jij welke?*

De psychologische fase

De cognitieve fase

De psychomotore fase

Antwoord C is juist. Antwoord C is juist, de ‘verborgen ik’-fase heet ook wel de psychomotore fase.

Je komt je oude buurvrouw Hetty tegen bij de ingang van het verzorgingstehuis. Hier woont ze nu. Ze lijkt wat onrustig. Ze vertelt dat ze naar huis gaat, terwijl ze daar overduidelijk al is. In welke fase van dementie komt het vaak voor dat iemand ‘naar huis’ wil?*

In de eerste fase (de bedreigde ik)

In de tweede fase (de verdwaalde ik)

In de derde fase (de verborgen ik)

Antwoord C is juist. In de derde fase van dementie is iemand vaak onrustig. Hun woonomgeving klopt vaak niet meer met de herinnering van vroeger. Iemand met klachten uit deze fase wil daarom vaak ‘naar huis’. Hiermee bedoelen ze vaak niet waar ze nu wonen, maar bijvoorbeeld de plek waar ze zijn opgegroeid.

Meneer Youssef heeft net de diagnose Alzheimer gekregen. Volgens de arts bevindt hij zich in de ‘verdwaalde ik’-fase. Welke kenmerken passen hierbij?*

Iemand heeft last van het geheugen, moeite met logisch nadenken en vooruitplannen. Naar de buitenwereld doet iemand alsof alles normaal is.

Vroeger en nu worden door elkaar gehaald, en er is steeds meer behoefte aan vertrouwdheid en veiligheid. Ook bewegingen zijn langzamer en onhandiger.

Iemand maakt geen (of nauwelijks) contact meer met de omgeving. Lopen en zitten lukt niet meer, in bed liggen wel.

Antwoord B is juist. In de tweede fase van dementie, de ‘verdwaalde ik’-fase, heeft iemand steeds meer behoefte aan vertrouwdheid en veiligheid. Vroeger en nu worden vaak door elkaar gehaald. Ook het lichaam verandert: bewegingen zijn langzamer en onhandiger.

In welke fase van dementie bij een cliënt is het belangrijk om als zorgmedewerker rustig en in korte zinnen te praten?*

In de eerste fase (de bedreigde ik)

In de tweede fase (de verdwaalde ik)

In alle fases

Antwoord C is juist. Het is altijd belangrijk om rustig te praten en korte zinnen te gebruiken. Het maakt dan niet uit in welke fase van dementie iemand zich bevindt.

Het indelen van de ziekte dementie in fases is een handig hulpmiddel voor zorgverleners én naasten. Weet jij waarom?*

Zo weet je gemakkelijk welke medicijnen er nodig zijn voor iemand met dementie.

Het helpt om inzicht te krijgen in de beleefwereld van iemand met dementie.

De indeling in fasen is erg duidelijk. Zo weet je altijd precies welke klachten iemand heeft en wanneer deze klachten weer ophouden.

Antwoord B is juist. De fases helpen jou als zorgverlener of naaste, omdat het inzicht geeft in de beleefwereld van iemand met dementie. Maar: zoals ieder mens anders is, is ook elke vorm van dementie weer anders. En elke fase kan per persoon verschillen. Er kan overlap zijn, of de klachten verschillen per persoon.

Je werkt op een zorglocatie voor mensen met dementie. Eén van jouw cliënten, mevrouw De Boer, is bedlegerig. Ze maakt nauwelijks of geen contact meer met de omgeving. In welke fase van dementie bevindt zij zich waarschijnlijk?*

De tweede fase (de verdwaalde ik)

De derde fase (de verborgen ik)

De laatste fase (de verzonken ik)

Antwoord C is juist. Het lijkt erop dat mevrouw De Boer zich in de laatste fase van dementie bevindt. In de laatste fase van dementie maakt iemand geen of nauwelijks contact meer met de omgeving. Hij/zij ervaart prikkels via de zintuigen (horen, zien, ruiken, proeven voelen), maar kan hier geen betekenis of emotie aan verbinden. De wereld is koud, warm, rustig, druk, prettig of onprettig. Lopen en zitten lukt niet meer, in bed liggen wel.

Herken jij alle fases van dementie? Doe de quiz en ontdek het!